Wszystkie

Są miejsca, które wydają się przemijać, tak jakby właśnie nadszedł późny zmierzch  ich świetności. To miejsca, o których zaczyna się myśleć w czasie przeszłym - szczególnie w deszczowe, jesienne wieczory. Taka jest ich uroda. Taki też jest pejzaż krainy północnego Mazowsza: bezkresnej równiny z wierzbami rosnącymi przy polnych drogach, skarłowaciałych wiosek i sennych miasteczek.

W Warszawie najbardziej wzruszają mnie kolorowe neony i wbite w bruk szyny nieistniejących już linii tramwajowych. Biegną ciasnymi uliczkami, by nagle urwać się niczym zbłąkana myśl. Mijają Muzeum Archeologii albo mkną ulicą Śniadeckich. Kiedykolwiek tamtędy przechodzę, nasłuchuję miarowego stukotu tramwajowych kół i próbuję wyobrazić sobie stolicę sprzed dziesiątek lat.

Czy nie mogłoby być w Polsce dwóch miast pachnących korzennymi przyprawami? Pewnie nie,  choć szkoda, bo to zawsze inny smak historii. Toruńskie pierniki i zapomniane  brzeskie pierniki to zupełnie różne opowieści.

Niewiele jest takich miasteczek w Polsce. Pod względem malowniczości, historii i zabytków mogłyby spokojnie konkurować z podobnymi miejscowościami w Anglii, Hiszpanii, Niemczech czy Francji. Mogłyby, gdyby ktokolwiek wiedział, że istnieją.

Gotycki kościółek w Haczowie jest wyjątkowy z kilku powodów. Po pierwsze jest największym drewnianym kościołem w Europie, po drugie jednym z najstarszych w Polsce. Może się ponadto poszczycić największym w naszym kraju zespołem XV-wiecznych malowideł figuralnych.

Malownicza drewniana cerkiew śś. Kosmy i Damiana w Banicy leży na Szlaku Architektury Drewnianej i jest jedną z wielu urzekających cerkiewek zgrupowanych w ramach trasy Gorlicko-Krynickiej wytyczonej w zachodniej części Beskidu Niskiego. Od 1947 użytkuje ją kościół rzymskokatolicki.

Miejscowość Blizne, choć niewielka, słynie z unikatowego w skali światowej zespołu kościelno-plebańskiego. Tak cennego, że wraz z pięcioma innymi małopolskimi kościółkami znalazł się on na liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.

Miedniewice są jednym z największych miejsc pielgrzymkowych archidiecezji warszawskiej oraz przystankiem dla pielgrzymów zmierzających na Jasną Górę. Słyną z poreformackiego zespołu kościelno-klasztornego powstałego na przełomie XVII i XVIII w. i będącego jednym z najcenniejszych zabytków architektury barokowej na zachodnim Mazowszu.

Lackowa to najwyższe wzniesienie Beskidu Niskiego. Pomimo, że jej wysokość nie jest, na pierwszy rzut oka, imponująca (tylko 997 m.n.p.m.), jej zdobycie to prawdziwa walka. Zupełnie nie wiem, czemu będąc małym, nazywałem ją Plackową. Pokonując po latach ostatnie metry dzielące mnie od szczytu, myślałem sobie w duchu, że to właściwie jedyne określenie, na które ta góra nie zasługuje. Niezwykle strome i urwiste stoki w niczym nie przypominały krawędzi, nawet najbardziej wyrośniętego placka.